Τυχαίες Λέξεις Γεροντολιά (η), Ρωτίδια., Υγιός, Εφταφάνερος, Εβδομάδα τω σκολώ, Σκριμίδα., Γνοιάζομαι, Ζαφτιές, Ψιχολογώ, Ινατζής, Ολόμπλαβος, Χαλικουτίζω, Ξυπολογώ την ελιά, Ομυαλός, Ανεμουρίζομαι, Ψακάντερος, Όμορφα, Μαγάρι και το ίντα., Αγάστρι, Μήστητι μου Κύριε, Μήστητι μου Άγιε, Μήστητι μου Θέ μου, Θέτω, Κάκαδο, Θεσούρα ή Θεσό (το) ή Θέσιμο, Ρασά (η)., Θρασόμυγια, Διαόλιο, Να θες και να κατέχεις, Μουλαρώνω, Ολοχάσκωτος, Λιγοβυζασμένος |
Γεροντολιά (η) | Πολύχρονη ελιά
«Στη μεσοχωργιά καταμεσής στην πλατέα, ήτανε μια γεροντολιά. Τη λέγαμε γεροντολιά γιατί, ως ελέγανε οι παππούδες μας, ήτονε απάνω από πεντακοσώ χρονώ- μπορεί και χιλιώ. O μπάρμπας μου ο Ντακογιώργης ήλεγε πως την είχανε φυτεμένη οι Βενετσάνοι. Παλιά εκειά ποκάτω εγίνουντο όλα τα πανεγύργια και τα γλέντια του χωργιού μας. Μια-μ- πενηνταρά χρόνοι είναι εδά απού εξεράθηκε...» |
Ρωτίδια. | Εξανθήματα στο δέρμα του ανθρώπου, σπυριά
«Δυό μέρες ήκαιγε στον πυρετό το κορμάκι ντου και δεν εκατέχαμε ίντα ’χει. Σήμερο εγέμισε ρωτίδια και εφέραμε το γιατρό και το ’δε κι έχει λέει κατσίγερη...»
«Ο μπάρμπας μου ο Γιαννιός, του παππού μου ο αδερφός, μως κι ήγγιζε το κριθάρι εγέμιζε ρωτίδια το κορμί. |
Υγιός | Γιός
«Μανολιό! Σηκώνου υγιέ μου μπλιο κι είναι καμπόση ώρα παισμένη η καμπάνα του σκολειού κι όπουγιάς δα κινήσει ο δάσκαλος το μάθημα...»
«Ε,... του διαόλου τον υγιό ανε-ν-τονε μονιάσω κιαμιά βολά στο σοκάκι...
Επήε πάλι και μου ξεκώλωσε μια μέλισσα...» |
Εφταφάνερος | Ολοφάνερος, γνωστός στον κόσμο
«Εφταφάνερος είναι μπλιό ο έρωτας τση κόρης μας με τον Αργύρη μόνο να διαρμιστούμε να δούμε ίντα δα τσοι κάμομε να μη σύρνει τ’ όνομα ντως το χωργιό...» |
Εβδομάδα τω σκολώ | H διακαινήσιμος
«Λαμπρή λέει δα κάμουνε τα κοπέλια μας στην Αθήνα και επαέ δα κάμουνε την Εβδομάδα τω σκολώ ίσαμε τη Δευτέρα του Θωμά…» |
Σκριμίδα. | Απότομο τρέξιμο ζώων με πηδήματα προς διάφορες κατευθύσνεις
«Ελώνευγα ανέγνοιος, ετραγούδου κι εσφυρολόγου και μια-ν-κοπανιά παίρνουνε σκριμίδα τα βούγια μες στ’ αλώνι. Εγανάχτησα κι εχιλιομπίστησα να τα στέσω. Ίδια κουζουλά εκάνανε...» |
Γνοιάζομαι | Ενδιαφέρομαι, φροντίζω, νοιάζομαι
«Μούδε για τη γυναίκα ντου γνοιάζεται, μούδε για τα τέσσερα κοπέλια που ήσπειρε. Τον απατό ντου μόνο ξανοίγει και πράμα άλλο. Να φάει και να πιεί και να καλοπεράσει με την παρέα είναι η έγνοια ντου...» |
Ζαφτιές | Χωροφύλακας
«Τση προλαλάς μου η μάνα είχε όλο-ν- κι όλο ένα ασερνικό κοπέλι κι ήρθανε ζαφτιέδες και τση το πήρανε και το πήανε στη Σπίναλόγκα και το σουνουτέψανε και ετούρκεψε...» |
Ψιχολογώ | Τσιμπολογώ
«Επείνου και εψιχολόησα μιασταλιά να σταθεί η ψή μου ίσαμε να ψηθεί το φαΐ…»
«Ήβγαλα την αίγα έπαέ στσοι γύρους να ψιχολοήσει μια στάξη ίσαμε να ρθει η Κατερινιά να ζυμώσουμε…» |
Ινατζής | Πεισματάρης
«Όλα τα καλά του κόσμου τά ’χει, μα έχει ένα μεγάλο κακό. Είναι ινατζής όσο δεν είναι άλλος. Άμα θέλει πράμα και δεν του το κάνουνε θέτει χάμαι και ταράσσει...» |
Ολόμπλαβος | Βαθυγάλανος
«Ίντα να κάμω γειτόνισσα; Κατέχεις τονε πούρι τον καημό μου μ’ ετούτο το κοπέλι. Σήκωσε το ποκαμισάκι ντου να δεις. Ολόμπλαβη του ’χει καμωμένη την κατήνα ο κύρης του με τσι ξυλιές, μα τα ίδια Μπαντελάκι μου, τα ίδια Μπαντελή μου...» |
Χαλικουτίζω | Μιλώ ακαταλαβίστικα. Και: Χαλικούτης, χαλικούτισμα
«Οντε δε φορεί τσι μάσκες ο παππούς μου χαλικουτίζει και δεν καταλαβαίνομε. Η γιαγιά μου τονε λέει χαλικούτη και τονε ποπαίρνει γιατί άμα ’ναι δίχως μάσκες έμου γεροντοδείχνει έμου τονε κοροϊδεύουνε για το χαλικούτισμα...» |
Ξυπολογώ την ελιά | Χτυπώ ελαφρά τα κλαδιά της με κατσούνι για να πέσουν οι λιγοστές ελιές που έχει πάνω
«Πιάσε το κατσούνι να ξυπολοήσεις ετούτα τα δυο μουρέλα κι εγώ δα κουβαλήσω τσι σακιασμένες ελιές στο δρόμο…» |
Ομυαλός | Μυαλό
«Όσο γερνά ο άθρωπος τόσο αραίνει ο ομυαλός του και μήδ’ ίντα λέει κατέχει, μήδ’ ίντα κάνει...»
«Αρέσει μου να ξεπιπιρίζω τα μικιά κοκαλάκια και να ρουφώ απού τα χοντρά κόκαλα τον ομυαλό...» |
Ανεμουρίζομαι | Φεύγω κακήν κακώς, εξαφανίζομαι
«Ήκαμε o κεραβέλης την κουτσουκέλα και ντελόγο ενεμουρίστηκε για να γλυτώσει την απανταχαούσα...»
«- Εσύ `σαι μωρέ απού γροικώ και λες κακές κουβέντες; Ανεμουρίσου να μη σε θωρώ ομπρός μου...» |
Ψακάντερος | Ο κακός άνθρωπος. (Αλλιώς: Κακόσκωτος)
«Ο πλιο ψακάντερος άθρωπος στο χωργιό μας και στα κοντοχώργια είναι ο Φάνης ο Διονυσάκης. Με κιανένα δεν τα ’χει καλά, όλους τσοι θωρεί με κακό μάτι και μόνο το εδικό ντου συφέρο ξανοίγει για κειόνά του κολλήσανε το παρανόμι: "Ψακαντεράκης"...» |
Όμορφα | Προειδοποιητικό επιφώνημα που το απευθύνουν στο γάιδαρο ή άλογο κ.λ.π. για να προσέξει όταν περνά από επικίνδυνα σημεία.
|
Μαγάρι και το ίντα. | Επ’ oυδενί, σε καμιά περίπτωση
|
Αγάστρι | Η εγκυμοσύνη
«Η καμέχαρη η Ελενιά ήκαμε πολλά κακό αγάστρι. Όσο-ν-καιρό ήτονε αγαστρωμένη μούδε να φάει εμπόργε μούδε να πιεί πράμα, μούδε μυρωδιά ν' ακούσει. 'Ολα τση φέρνανε αναγούλες... » |
Μήστητι μου Κύριε, Μήστητι μου Άγιε, Μήστητι μου Θέ μου | Μνήσθητι μου..
«Μήστητι μου Θέ μου ο κόσμος κι ο ντουνιάς που ήτονε οφέτος ανεμαζωμένος τ’ Αή Γιαννιού, εικοσιεννιά τ’ Αυγούστου στο πανεγύρι του χωργιού μας. Μι-λιούνια σου λέω...» |
Θέτω | Πλαγιάζω, ξαπλώνω
«Εγώ δα πα’ θέσω απονωρίς γιατί έμου νυσταγμένος είμαι έμου κουρασμένος. Θέσε κι εσύ Μανολιό αντράκι μου να θαραπαεί το κορμί σου γιατί σε παρακούρασα οσήμερο...» |
Κάκαδο | Ξεραμένη μύξα μέσα στη μύτη
«Όλη μέρα ξει τη μύτη ντου και βγάνει τα κάκαδα και τα τρώει. Ετσα λοής κοπέλι δεν εξανάδα...» |
Θεσούρα ή Θεσό (το) ή Θέσιμο | H κατάκλιση. Δες τη λέξη : Θέτω
«Δέν είδα άθρωπο μήδε θηλυκό μήδε ασερνικό ν’ αγαπά τη θεσούρα ωσάν την Ριρίκα του Μαθιού. Ολημέριως τση μέρας βολοκυλιέται από κλίνη σε κλίνη και μήδε τη μάνα τζη αϊδέρνει στο σπίτι, μήδε τον κύρη τζη στην οξοχή...» |
Ρασά (η). | Χοντρό ύφασμα, στημόνι και φάδι από μαλλί
«Με τη ρασά (ρασόπανο) κάνουνε τα ρασίδια, τσι ρασόβρακες, τα κοντοράσιδα, τσι ρασοπαντελόνες κ.α.... |
Θρασόμυγια | Μεγαλόσωμη μύγα
«Η θρασόμυγια κάνει τ’ αυγά τζη στο κρέας, στο γάλα και στα ψοφίμια. Λέμε πως φτει. Όποιος φάει, ψακώνεται. Κιαμιά φορά φτει και στο μάτι τ’ αθρώπου και πρήσκεται, κοκκινίζει και πονεί...» |
Διαόλιο | Πειρασμός, καημός
«Ίντα διαόλιο τονε βαστά το γιο μας και πάει σαφί αμοναχός του και καθίζει στην οξοχή κι είναι κλιτός και μαραμένος και με το μόνο-μόνο μανίζει;...»
«Διαόλιο- διαόλιο- διαόλιο μεγάλο
το ν’ αγαπά κιαείς κιαμιά κι αυτή να θέλει άλλο.» |
Να θες και να κατέχεις | Να ξέρεις
«- Αλήθεια είναι Φάνη πως πουλείς τ’ αμπέλι σου στο Πέρα-Μετόχι;
- Εγω Αλέξη, να θες και να κατέχεις, γοράζω μόνο, δεν πουλιώ. Δόξα το Θεό ανάγκη δεν έχω…» |
Μουλαρώνω | Εξανίσταμαι, αφηνιάζω
«Όποτε του πει κιανείς να πιάσει τη ντάσκα να βγάλει τα χαρτιά ντου να διαβάσει και να γράψει, μουλαρώνει, βλαστημά και χύνεται όξω. Και λέω κι εγώ τση Αγγελούλας : Ας τονε μωρή στον πονηρό και θέλει ας μάθει γράμματα, θέλει μη μάθει...» |
Ολοχάσκωτος | Με ορθάνοιχτο το στόμα
«Καμίνι εκάνανε από το σκολειό κι οι δυο ντως και μου τo παράγγειλε o δάσκαλος. Παίρνω πέρα κι εξάνοιγα πα’ κι εκεί και τσοι βρίσκω στου Ζαφείρη το αλώνι καθιστούς στο λιατσάκι του βορόσκιου. Ολοχάσκωτοι επομείνανε σα μ’ έδανε. Με τη βίτσα τσοι λάλιου και τσοι πήα του δασκάλου...» |
Λιγοβυζασμένος | Μικρόσωμος και πολύ αδύνατος άνθρωπος
«Το μεσακό κοπέλι τσ’ αδερφής μου ήτονε πομονάρικο μικιό-μικιό κι αχαμνό και το φωνιάζανε οι φίλοι ντου λιγοβυζασμένο. Μια-ν-κοπανιά ήριξε σπάταλο κι εποβάτζαρε όλους τσι φίλους του…» |
|
