Τυχαίες Λέξεις Ήφυε, Φλόμος, Σκίζει ο ήλιος την πέτρα., Έντρομα, Τούρκος, Δευτερώνεται (η καλουργιά), Κακοθωρίζω, Παπάρα, Ινταρές, Μαϊκά, Ναίσκες, Ωρέ ή Βωρέ, Ωρέ συ ή Βωρέ συ, Κάνω (κάπου), Βαρίσκω, Γνοιάζομαι, Καιροφυλατώ, Ωνίατα (Μού ’ξωσε τα ωνιάτα), Εράικε (ν), Ώρα καμάτου, Ραμτής., Διπλόσκολο, Κακαρώνω, Ξερό, Ζευγολαλιώ, Οχλή, Ζούπα, Βαρονούσης, Φαρδανάπλα, Φασκομηλιδιά (η), Καζανιασμένος καιρός ή ουρανός |
Ήφυε | Έφυγε
«Η κάψα δεν τον ήφηκε να δουλέψει. Μως κι ενέβηκε ο ήλιος δυο κονταρόξυλα επαραίτησε το σκαπέτι κι ήφυε απού το χωράφι˙ δεν εβάστα μπλιό ...» |
Φλόμος | Ο φλοιός. Πορτοκαλόφλομος, καρπουζόφλομος, μανταρινόφλομος, φλόμος του ψωμιού κ.α
«Το γλυκό απού ήκαμα με τσοι πορτοκαλόφλομους δεν το καλόδεσα σάικα και μου ξίδιασε το παντέκλερο. Με τσοι νερατζόφλομους μου πέτυχε...» |
Σκίζει ο ήλιος την πέτρα. | Είναι υπερβολική ζέστη
«Ωρέ Κωστή, μεσημεργιάτικο απού σκίζει ο ήλιος την πέτρα δα γλακάς στη δουλειά; Κάτσε στην ανεπαή σου και δεν εποκάμανε οι μέρες. Δε θωρείς πως έπαέ πομένουν όλα;...» |
Έντρομα | Σε μέρος κοντινό ώστε να βρίσκεται εύκολα.
«Γυρεύγω το ψαλίδι ολοένα και γαναχτώ να το βρω. Εγώ τ’ αφήνω έντρομα, μα η Μαρουλιά το καταχωνιάζει για να μην το πιάνουνε λέει τα κοπέλια...» |
Τούρκος | Το ξιδιασμένο κρασί και ο πολύ θυμωμένος άνθρωπος.
«Ετούρκεψε το κρασί μου...»
«Εγίνηκα Τούρκος...»
«Το κρασί απού ’χα στο μικιό βαρελάκι δε γατέω γιάντα ετούρκεψε. Μως και το ξεκαπάκωσα οψές να γεμίσω το κρασομπούκαλο ήκουσα την ξιδιά. Δικιμάζω... δραπέτι...»
«Οντε τον είδα να σύρνει δυο βούγια και να περνά μέσ’ απού το σπαρμένο εγίνηκα Τούρκος...» |
Δευτερώνεται (η καλουργιά) | Επαναλαμβάνεται
«Άμα κάμεις το πρώτο αλέτρι, στσ’ αρχές του Μάρτη, ν’ αφήσεις να περάσουνε απάνω κάτω δυο μήνες κι απόι να δευτερώσεις την καλουργιά...» |
Κακοθωρίζω | Αλλάζει η όψη μου, η θωριά μου, αδυνατίζω, ασκημίζω
«Με την αρρώστια που επέρασε εκατραμαρίστηκε κι εκακοθώρισε. Θωρείς τονε και δε γρωνίζεται. Πάει ο παλιός Δανίλης...» |
Παπάρα | Στη φράση: "Παίρνω την παπάρα" Παίρνω την ευθύνη και το βάρος μιας εργασίας δύσκολης σε αντίθεση με άλλους εξίσου υπεύθυνους που πραγματοποιούν μόνο το εύκολο μέρος.
|
Ινταρές | Διοίκηση, κουμάντο
«Πρόβαλε Μανολιό παιδί μου να φωνιάξεις του μπάρμπα σου του Νικολή να ’ρθει να χαλινώσει το γάιδαρό μας γιατί δεν τονε κάνω ινταρέ και θέλω να πάω στσ’ ελιές...» |
Μαϊκά | Μάγια
«Δε σταυρώνει μπλιο στο σπίτι μας και μηδ’ αποπόξω δεν περνά. Σαματις του κάμανε μαϊκά και μας απαρνήθηκε ντίπι. Δυο μήνες έχω να τονε δω...» |
Ναίσκες | Μάλιστα,ναι
«- Ωρέ Νικολιό!
- Όρσε πατέρα
- Εσκολάσετε μωρέ;
- Ναίσκες πατέρα
- Ας τη ντάσκ’ ατά να πα μεταδέσεις την αίγα...» |
Ωρέ ή Βωρέ, Ωρέ συ ή Βωρέ συ | Μωρέ
«- Γιάντα ωρέ Γιωργιό δεν επήες σήμερο στο σκολειό;
- Γιατί επόνιε το πρωί η κοιλιά μου…»
«Βωρέ συ Γιάννη, δε θώρεις την κατάντια του σπιτιού σου να παραιτήσεις το κουμαρι;…» |
Κάνω (κάπου) | Μου αρέσει, περνώ καλά
«- Κάνεις Ελπίδα στον τόπο μας;
- Κάνω, γιατί κι ο τόπος είναι όμορφος κι οι αθρώποι είναι όλοι καλοί...» |
Βαρίσκω | Πληγώνομαι, τραυματίζομαι
«Ήπεψα την κόρη μου να πα’ μαζώξει δυο-τρία συκαλάκια και τση παράγγερνα να κόψει όσα φτάνει η χέρα τζη. Αυτή εσκαρβέλωσε κι’ εγλύστρηξε κι’ ήδωκε καταγής. Σάικα ήτυχε καλή ώρα και δεν εβάρηκε...» |
Γνοιάζομαι | Ενδιαφέρομαι, φροντίζω, νοιάζομαι
«Μούδε για τη γυναίκα ντου γνοιάζεται, μούδε για τα τέσσερα κοπέλια που ήσπειρε. Τον απατό ντου μόνο ξανοίγει και πράμα άλλο. Να φάει και να πιεί και να καλοπεράσει με την παρέα είναι η έγνοια ντου...» |
Καιροφυλατώ | Παραμονεύω
«Τρεις αργατινές εδά καιροφυλατεί ο Βασίλης με το τουφέκι κι εκεια δα το λαλεί ώσαμε να ξεβγάλει τον αναθεματισμένο τον άρκαλο που πάει καθαργα και έμου τρώει, έμου κοιλιέται στα κηπούλια...» |
Ωνίατα (Μού ’ξωσε τα ωνιάτα) | Με κούρασε, με τυράννησε
«Οι γονέοι ντου εκατεβήκανε στο Λιμάνι να πουσουνίσουνε και μου φήκανε
το μικιό ντως κοπέλι. Μ’ αυτό το παντέκλερο ανεζητά τη μάνα ντου και δε βάνει τη γλώσσα ντου στο στόμα ντου. Ήξωσε μου τα ωνιάτα θεόψυχά μου…» |
Εράικε (ν) | Εράγισε
«Οντο-ν- ήκουσα τα μαντάτα για το Νικολή εράικεν η καρδία μου απού τον καημό, γιατί έμου δικολογιά μας ήτονε, έμου καλός φίλος...» |
Ώρα καμάτου | Ακατάλληλη ώρα
«Ώρα καμάτου, νά σου την αξαδέρφη μου τη Ζαχαρένια να πάμε λέει στα λάχανα. Μήδε μαγερεμένα είχα, μήδε τη μπουγάδα είχα απλωμένη, μήδε παρασυρμένο το σπίτι κι ήλα γλακώ στα λάχανα;…» |
Ραμτής. | Θεός
«- Ανε-μ-πάτε Νικολή τ’ Άη Δημητρού στo γιαλό δα να ’ρθομε κι εμείς.
- Να πάμε θέλει Θοδωρή ανε θέλει ο ραμπής κι ο Άη Δημήτρης...» |
Διπλόσκολο | Διπλή εορτή, διπλή σκόλη
«- Γιάντα δεν πας σήμερο θείο στη δουλειά μόνο κάθεσαι στο καφενείο;
- Γιατί γιέ μου είναι διπλόσκολο. Έμου Κεργιακή ’ναι, έμου τσ’ Αγιά Κατερίνας. Διπλοσκολιάτικο εγώ δουλειά δεν κάνω μαγάρι και το ίντα...» |
Κακαρώνω | Πέφτω νεκρός
«Ήφυγε απού το καφενείο γερός και καλός κι ως επροπάτιε στη στράτα μια-ν-κοπανιά τονε θωρώ και πέφτει. Γλακώ και πάω, μα αχνιά μιλιά. Στη στιγμή εκακάρωσε...» |
Ξερό | Μεταφ.: το μυαλό
«Δεν το κατέχεις αξάδερφε πως το ξερό ντου δεν κόβγει ντίπι; Κατές το πούρι, κι απόι κάθεσαι και πιστεύγεις τα λόγια ντου και τα βαΐζα ντου. Μη χαλάς τη ζαχαρένια σου για του παλαρού τα λόγια...» |
Ζευγολαλιώ | Οδηγώ το ζευγάρι
«Καμπόσες φορές που ήπιασα την έχερη και εζευγολάλιου, δίχως να ’μαι ζευγολάτης ποτέ, εθώρου πως δεν είχε δίκιο η αλλοτινή απού ήλεγε τ’ αντρούς τση:
Ζευγολαλείς και τραγουδείς θερίζεις και γλεντίζεις
Να βγεις να κράξεις τσ’ όρνιθες να δεις καημός απού ’ναι...» |
Οχλή | Βοή, οχλαγωγία, οχλοβοή
«Εγροίκου την οχλή και δεν εμπόρου να μαντέψω ιντα-’τονε, κι εδά μου ’πε ο Βασίλης πως εφέρανε μια-ν-αρκούδα στη Μεσοχωργιά κι ενεμαζώχτηκε το χωργιό και την ξανοίγει...» |
Ζούπα | Μούσκεμα
«Εξέχασα οψές να πάρω το παρασόλι και με τη μεγάλη μπόρα εγίνικα ζούπα...» |
Βαρονούσης | Με ελαττωμένη αντίληψη
«Ενοίξα ντου μαγαζί στο Λιμάνι οι γονέοι ντου, αϊδάρανε με λεφτά και τ’ αδέρφια ντου, μα ήτονε ο κακομίτσης βαρονούσης και δεν εκάτεχε μούδε λογαριασμό να κάμει μούδε πράμα και στο χρόνο απάνω εμουφλούσεψε...» |
Φαρδανάπλα | Κομμάτια λινάτσας που χρησιμοποιούνται στο λιομάζωμα
«Ετούτο το μουρέλο είναι το πλια μεγάλο στον τόπο μας. Μια σωρά φαρδανάπλες θέλομε για να το στρώσομε και το ίντα ελιές κατεβάζει δε λέγεται...» |
Φασκομηλιδιά (η) | H μυρωδιά της φασκομηλιάς
«Ήφερε η Καλλιόπη δυο κλαδιά φασκομηλιά για προσάναμα τση παραστιάς και εμοσκομύρισε όλο το σπίτι. Ω, την παντέρμη φασκομηλιδιά πως μ’ αρέσει. Κιανένα μυρωδικό δε μ’ αρέσει ωστοσονα...» |
Καζανιασμένος καιρός ή ουρανός | Ουρανός γεμάτος μαύρα σύννεφα, σκοτεινός, έτοιμος να βρέξει.
|
|
