Τυχαίες Λέξεις Χαέρολά, Ολόγρος, Διαόλιο, Καερέτι, Μουλαρώνω, Δροσολογά, Ψιψιρίζει, Ολομάνιστος, Σούρτα-φέρτα., Ζοφός, Φαίνω, Φασκομηλιδιά (η), Παντώ, Οχλή, Παπάρα, Εβδομάδα τω σκολώ, Ίσαμε ή ώσαμε, Κακόκουρο αρνί, Δαυλιά (η), Διπλόσκολο, Φώληση, Ντεροσπώ, Ζωντόβολο, Ωσά ν του παπά την κατάρα, Ψιχολογώ, Βαρίσκω, Θρούμπα, Ρουχοσύρνω., Ταλίμνια, Νοικοκεροσύνη |
Χαέρολά | Ευχή: Με το καλό
«...Ε..., Χαέρολά... Εγώ θωρώ και εντακάρετε και χτίζετε καινούργιο σπίτι...» |
Ολόγρος | Τελείως βρεμένος
«Βροχή τον ήπιασε την ταχυνή απού επήαινε στο χωράφι, κι εγίνηκε σφουγγούνι. Και δεν εγυάηρε ν’ αλλάξει, μόνο ως ήτονε ολόγρος εδούλευγε ολημερίς τση μέρας. Εδά συρώνει η μύτη ντου, βήχει κι έχει και πυρετό. Ποιός του φταίει;...» |
Διαόλιο | Πειρασμός, καημός
«Ίντα διαόλιο τονε βαστά το γιο μας και πάει σαφί αμοναχός του και καθίζει στην οξοχή κι είναι κλιτός και μαραμένος και με το μόνο-μόνο μανίζει;...»
«Διαόλιο- διαόλιο- διαόλιο μεγάλο
το ν’ αγαπά κιαείς κιαμιά κι αυτή να θέλει άλλο.» |
Καερέτι | Βοήθεια
«Αύριο δα να ρθω να σου κάμω ένα καερέτι στον τρυγητό και την Παρασκή άλλο ένα. Ανε-ν- τρυγάς και την Κεργιακή δα ξανάρθω...» |
Μουλαρώνω | Εξανίσταμαι, αφηνιάζω
«Όποτε του πει κιανείς να πιάσει τη ντάσκα να βγάλει τα χαρτιά ντου να διαβάσει και να γράψει, μουλαρώνει, βλαστημά και χύνεται όξω. Και λέω κι εγώ τση Αγγελούλας : Ας τονε μωρή στον πονηρό και θέλει ας μάθει γράμματα, θέλει μη μάθει...» |
Δροσολογά | Πέφτει δροσά, σαν ψιλή βροχή
«Με τη φετεινή ανυδριά, πράμα δεν ήλα νά ’ναι αζωντανό στα κηπούλια, α δεν εδροσολόγα τσι νύχτες... Εκειονά το δροσολόισμα ειν’ αφορμή και ποκρατεί ανάδοση μπάρε για τα μικιά φυτά τση γης...» |
Ψιψιρίζει | Κουβεντιάζει ψιθυριστά
«Τα όσα εροζονάραμε οψάργάς δεν τα γροικούσανε οι γιοί μας γιατί ήτονε οι δυο ντως καθισμένοι στη μέσα μπάντα στο γωνιό και εψιψιρίζανε όλη-ν- την αποσπερίδα. Ίντα μυστικά έχουνε πάλι εκείνοι δεν κατέχω...» |
Ολομάνιστος | Πάρα πολύ θυμωμένος
«Ολομάνιστος εγυάηρε το μεσημέρι απού το καβενείο ο άντρας μου, μα δε μας είπε ιντα ’χει. Λέω συντονού πως πράμα κακό τού ’πε κιαείς κερατάς για το Βενιζέλο το Λευτέρη...» |
Σούρτα-φέρτα. | Το πήγαιν’ έλα. (Το άμε κι έλα)
«Μπαίνει οπουγιάς το καλοκαίρι και δα κινήσομε πάλι το σούρτα-φέρτα στ’ αμπέλια και στσοι ποτούς…» |
Ζοφός | Άδειος, κούφιος
«Τα εμισά καρύδια τση καράς μας ήτονε ζοφά εδά και δυο χρόνους. Μπορεί να ’ναι απο την ανυδριά, μα μπορεί να ’ναι κι από αρρώστια...»
«Επερίμενες ν’ ακούσεις πράμα τσ’ ανθρωπιάς από το στόμα του Σαρδελομιχάλη; Ζοφή ’ν’η κεφαλή ντου, ζοφά λόγια βγάνει το στόμα ντου...» |
Φασκομηλιδιά (η) | H μυρωδιά της φασκομηλιάς
«Ήφερε η Καλλιόπη δυο κλαδιά φασκομηλιά για προσάναμα τση παραστιάς και εμοσκομύρισε όλο το σπίτι. Ω, την παντέρμη φασκομηλιδιά πως μ’ αρέσει. Κιανένα μυρωδικό δε μ’ αρέσει ωστοσονα...» |
Παντώ | Επιβλέπω, βόσκω ζώα
«Επάντου μια βολά στην Κεφάλα τα οζά μας κι ήπιασε τσίκνα έντεκα μέρες. Η κουμπάνια μου ήτονε για πέντε μέρες κι εγώ επέρασα οχτώ. Τσι τρεις ήμουνε νηστικός. Ελόγιασα πως ήλα με κατεβάσουνε με την τάβλα, μα ήπεψ’ ο Θεός και εσταμάτησε το κακό...» |
Οχλή | Βοή, οχλαγωγία, οχλοβοή
«Εγροίκου την οχλή και δεν εμπόρου να μαντέψω ιντα-’τονε, κι εδά μου ’πε ο Βασίλης πως εφέρανε μια-ν-αρκούδα στη Μεσοχωργιά κι ενεμαζώχτηκε το χωργιό και την ξανοίγει...» |
Παπάρα | Στη φράση: "Παίρνω την παπάρα" Παίρνω την ευθύνη και το βάρος μιας εργασίας δύσκολης σε αντίθεση με άλλους εξίσου υπεύθυνους που πραγματοποιούν μόνο το εύκολο μέρος.
|
Εβδομάδα τω σκολώ | H διακαινήσιμος
«Λαμπρή λέει δα κάμουνε τα κοπέλια μας στην Αθήνα και επαέ δα κάμουνε την Εβδομάδα τω σκολώ ίσαμε τη Δευτέρα του Θωμά…» |
Ίσαμε ή ώσαμε | Μέχρι
«Ώσαμε να πούμε τ’ όνομά ντου, νά τονε και ξεφαρδουκλώνει ομπρός μας ωσάν το φάντε μπαστούνι...»
«Από ’παέ ίσαμε τη Φουρκολιά είναι ταμάμ χίλια εφτακόσα μέτρα, κι από κειά ίσαμε το χωργιό είναι άλλα τόσα...» |
Κακόκουρο αρνί | Δυσκολοκούρευτο
«Στσι κουρές του Κριτσώτη μου τύχανε οφέτος δυο-τρία κακόκουρα αρνιά και επόμεινα οπίσω απ’ όλους τσοι κουρίσκους. Εγίνουντονε στρασούδι το μαλλί και δεν έπέρνα το ψαλίδι...» |
Δαυλιά (η) | Χτύπημα με δαυλό, με ξύλο
«Ήπιασε τον Τσικνοκωστή ο Χαρκιάς να του κλέφτει τα κουνέλια και του ’καμε ντελόγο το δικαστήριο : Εσήκωσε ίσαμε το νώμο ντου τη μπαστούνα και του ’δωκε τρεις δαυλιές στην κατήνα. Έμου πονεί, έμου και ντρέπεται και δεν πορίζει καθέλου...» |
Διπλόσκολο | Διπλή εορτή, διπλή σκόλη
«- Γιάντα δεν πας σήμερο θείο στη δουλειά μόνο κάθεσαι στο καφενείο;
- Γιατί γιέ μου είναι διπλόσκολο. Έμου Κεργιακή ’ναι, έμου τσ’ Αγιά Κατερίνας. Διπλοσκολιάτικο εγώ δουλειά δεν κάνω μαγάρι και το ίντα...» |
Φώληση | Άρθρωση, κλείδωση
«Λέει πως τονε πονούνε οι φώλησές του σ’ όλο ντου το κορμί κι έχει ως φαίνεται και μια στάξή πυρετουλάκι κι είναι όλο μουρμούρα εκειά απού κείτεται αποστάν οψές...» |
Ντεροσπώ | Φοβούμαι, τρομάζω
«Ήβγηκα τη νύχτα να πάρω ξύλα κι ως ήσκυψα ήπιασα ενα αθρώπινο πόδα και εντερόσπασα. O κεραβέλης ο Πεπές ήτονε και εκοίτουντονε απάνω στα ξύλα…»
«Επέρασε έν’ αεροπλάνο σύρριζα με τα σπίτια και εντερόσπασα, γιατί εθάρρου πως εγίνη σεισμός και εχάλα η γης...» |
Ζωντόβολο | Το ζώο. Μεταφορικά ο μη έξυπνος άνθρωπος
«Καλός μου φάνηκε πως ήλα ξετελέψει ο καιρός και ήπηρα όξω και τα ζωντόβολα, μα το χιλιομετάνιωσα γιατί ήκαμε δυο αδυνατές μπόρες και δεν είχε πού πογγειάσομε...» |
Ωσά ν του παπά την κατάρα | Όπως (Στη φράση "Καίει ωσάν του παπά την κατάρα")
«- Εβιάστηκα και εκένωσα το φαΐ, εσείς μην κινήσετε να τρώτε ακόμη.
- Γιάντα μα’ να μην τρώμε;
- Γιατί καίει γιέ μου ωσάν του παπά την κατάρα...» |
Ψιχολογώ | Τσιμπολογώ
«Επείνου και εψιχολόησα μιασταλιά να σταθεί η ψή μου ίσαμε να ψηθεί το φαΐ…»
«Ήβγαλα την αίγα έπαέ στσοι γύρους να ψιχολοήσει μια στάξη ίσαμε να ρθει η Κατερινιά να ζυμώσουμε…» |
Βαρίσκω | Πληγώνομαι, τραυματίζομαι
«Ήπεψα την κόρη μου να πα’ μαζώξει δυο-τρία συκαλάκια και τση παράγγερνα να κόψει όσα φτάνει η χέρα τζη. Αυτή εσκαρβέλωσε κι’ εγλύστρηξε κι’ ήδωκε καταγής. Σάικα ήτυχε καλή ώρα και δεν εβάρηκε...» |
Θρούμπα | Ελαφριά φορητή ψεκαστήρα για τα έντομα του σπιτιού
«Πήγαινε ορέ Μανολιό απο του Φανούρη να μου πάρεις μιάολιά φλιτ να βάλω στη θρούμπα να ψεκάσω γιατί εφάγανέ με μπλιό οι μύγες και τα κουνούπια…» |
Ρουχοσύρνω. | Μετακομίζω, μεταφέρομαι αλλού με τις αποσκευές μου
«- Πόσο-ν-καιρό είστ’ εδά έπαέ Νίκο;
- Τέσσερις μήνες Δεσποινιό.
- Δηλαδή, ως φαίνεται, ερουχοσύρετε στο χωργιό
- Σάικα Δεσποινιό...» |
Ταλίμνια | Κόλπα στο χορό. Έχομε και: Τσαλίμνια, Τσακίσματα, Τερτίπια, Κανάργια, Κοτσακιές, Πασπαλιές κ.α.
«Εκειά να δεις τσακίσματα, ταλίμια και κανάργια,
εκειά να δεις το χορευτή να φτάνει στα δοκάργια...»
«Να ’θώργιες στο χορό ντεληκανη το Μανόλη το Σκοτίδι, να καμαρώνεις, να μη χορταίνει το μάτι σου κοκαλιές και τσακίσματα και πιδέξες πασπαλιές στον αέρα, να μη σου δίνει ο νούς σου μήδε τον αγαπητικό σου να ξανοίγεις...» |
Νοικοκεροσύνη | H ικανότητα της νοικοκυράς
«Έμου η ομορφιά τζη, έμου η καλοσύνη τζη, έμου η νοικοκεροσύνη τζη ήτονε αφορμή και εκαλοπαντρεύτηκε. Καλοσυνάτος σου λέει και καλά πλούσος είναι εκειοσάς απού την ήπηρε. Και μη θαρρείς τάξε και οι εδικοί ντου. Μάλαμα καταμόναχο...» |
|
